کرونا و واکسن‌هایش؛ پاسخ به پرسش‌ها (قسمت دوم)
من از دارویی استفاده می‌کنم که سیستم ایمنی بدنم را سرکوب می‌کند. آیا واکسن‌های کرونا برای افرادی مثل من هم مناسبند؟
برای کسانی که سیستم ایمنی‌شان به دلیل بیماری یا به دلیل دارو ضعیف و سرکوب شده و خوب کار نمی‌کند، بعضی واکسن‌های "زنده" توصیه نمی‌شوند، یعنی واکسن‌هایی که برای تحریک سیستم ایمنی از ویروس ضعیف‌شده استفاده می‌کنند. چون سیستم ایمنی این افراد ضعیف است احتمال هست که ویروس ضعیف بتواند تکثیر شود و ایجاد مشکل کند.
اما همه واکسن‌ها از ویروس ضعیف برای برانگیختن پاسخ ایمنی و مصونیت استفاده نمی‌کنند مثل واکسن آنفلوآنزا. بیشتر واکسن‌های کرونا هم که در دست ساخت هستند از ویروس زنده و ضعیف استفاده نمی‌کنند. با این حال برای اطمینان از اینکه واکسن کرونا برای کسانی هم که سیستم ایمنی‌شان سرکوب شده مناسب است باید منتظر تکمیل بررسی‌ها و مشخص شدن دستورالعمل استفاده از این واکسن‌ها باشیم.
آیا کسانی که کرونا گرفته و خوب شده‌اند هم باید واکسن بزنند؟
اگر واکسنی برای استفاده وسیع تایید شود احتمال دارد به کسانی هم که مبتلا و خوب شده‌اند توصیه شود. دلیلش هم این است که مصونیت طبیعی ممکن است طولانی مدت نباشد و واکسن باعث محافظت بیشتری شود.باز هم باید یادآور شد که برای تایید واکسن‌های کرونا، به تحقیقات و یافته‌های بیشتری نیاز است مثلا در کارآزمایی فایزر، فقط از داوطلبانی استفاده شده که به کرونا مبتلا نشده بودند و با این ویروس تماس نداشتند.
آیا ممکن است این واکسن‌ها برای زنان باردار و جنین مضر باشند؟
واکسن وقتی مجوز استفاده می‌گیرد که نهادهای مرجع از بی‌ضرر بودن آنها مطمئن شوند. اگر واکسن کرونا برای استفاده عمومی تایید شود معلوم نیست به زنان باردار هم توصیه شود یا نه. با اینکه زنان باردار در بین گروه‌های آسیب‌پذیر قرار گرفته‌اند اما شواهدی نیست که آنها به بیماری شدیدتری مبتلا می‌شوند. علاوه بر این، برخی واکسن‌ها مثل واکسن آنفلوآنزا در دوران بارداری توصیه می‌شوند.
از کجا بفهمیم این واکسن‌ها برای بیماران، سالمندان و آنهایی که در خانه‌های سالمندان هستند بی‌ضررند؟
دانشمندان در تمام دنیا سخت در تلاشند هر چه زودتر واکسن مناسبی برای مصونیت به کرونا پیدا کنند اما با وجود تسریع تحقیقات، بی‌ضرر بودن واکسن در درجه اول اهمیت است و تا زمانی که از این موضوع اطمینان حاصل نشود مجوز برای این واکسن‌ها صادر نمی‌شود. پیش از صدور مجوز واکسن روی هزاران نفر آزمایش می‌شود. نظارت و بررسی واکسن بعد از صدور مجوز هم متوقف نمی‌شود. هر اقدام بهداشتی-درمانی در بعضی افراد ایجاد عوارض جانبی می‌کند و این شامل واکسن هم می‌شود. دانشمندان و پزشکان مرتب سود و زیان هر درمانی را می‌سنجند و بر اساس آن تصمیم می‌گیرند.
آیا واکسن‌های آزمایشی کرونا از سرایت ویروس هم پیشگیری می‌کنند؟
برای دانستن این موضوع هنوز زود است. برخی واکسن‌ها ممکن است جلوی سرایت را نگیرند اما شدت بیماری را تخفیف دهند.
آیا ممکن است برای بعضی کارها نیاز ارائه گواهی واکسیناسیون کرونا باشد؟
در بعضی از کشورها برای بیماری‌هایی مثل فلج اطفال، به گواهی واکسن نیاز است. هر کشوری خود تصمیم می‌گیرد که آیا از مسافران خارجی گواهی واکسن بخواهد یا نه. مثلا نخست وزیر بریتانیا بوریس جانسون از برنامه آزمایش سریع صحبت کرده که با تست کرونای منفی که همان روز انجام شده باشد، می‌توان به تماشای تئاتر و مسابقه فوتبال رفت.
منطق اولویت بندی واکسن کرونا چیست؟
اگر روشن شود که واکسن کرونا برای گروه‌های در معرض خطر سودمند است باید واکسینه کردن این افراد را در الویت قرار داد. سن مهمترین عامل خطر در ابتلا به کرونای شدید است و به همین دلیل سالمندان در الویت خواهند بود. در بریتانیا یک کمیته مشورتی مستقل، یک اولویت‌بندی اولیه انجام داده است: اول کسانی که در خانه سالمندان زندگی یا کار می‌کنند، بعد افراد بالای ۸۰ سال و کادر بهداشتی و درمانی و بهیاران اجتماعی و بعد افراد بالای ۶۵ سال و مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای. وقتی واکسن بیشتری تولید شود و بیشتر در دسترس قرار گیرد اولویت با افراد بالای پنجاه سال خواهد بود. اگر نتایج کارآزمایی‌ها نشان دهند واکسن کرونا برای گروه یا گروه‌های خاصی موثرتر است این لیست ممکن است تغییر کند.
کارایی (efficacy) ۹۰ درصدی یعنی چه؟
آنچه تا بحال اعلام شده نتایج اولیه آزمایش واکسن‌ها در جمعیت نسبتا بزرگی است و برای اینکه روشن شود واکسن برای چه کسانی مفیدتر است و آیا سرایت بیماری از افراد بدون علامت به دیگران را کم می‌کند باید منتظر نتایج کاملتر بمانیم.برای مثال شرکت فایزر اعلام کرده در نتایج اولیه واکسنش نود درصد کارایی داشته یعنی از هر ۱۰ نفر که واکسینه شدند، ۹ نفر از ۲۸ روز بعد از نوبت اول و ۷ روز بعد از تزریق نوبت دوم، در مقابل آلودگی و ابتلا به بیماری علامت‌دار مصونیت پیدا می‌کنند. بین تزریق دو نوبت واکسن فایزر سه هفته فاصله است.
در کارازمایی واکسن فایزر ۴۳ هزار و پانصد نفر شرکت داشتند که به نیمی از آنها واکسن زده شده و به نیمی دیگر واکسن‌نما که فقط حاوی آب نمک بود. در طول این کارآزمایی، از بین این داوطلبان ۹۴ نفر دچار علائم بیماری شدند و تست کرونایشان مثبت شد. تمام این ۹۴ نفر در گروهی بودند که آب نمک بهشان تزریق شده بود.
برآورد دانشمندان از دوام مصونیت این واکسن‌ها چیست؟ آیا یک بار واکسن کافی است یا باید مثل واکسن آنفلوآنزا هر سال تزریق شوند؟
این احتمال هست که واکسن کرونا به یادآور یا تکرار نیاز داشته باشد. هنوز معلوم نیست مصونیت این واکسن‌ها چقدر دوام دارد اما کارشناسان حدس می‌زنند که مصونیت به مرور زمان کاهش پیدا کند و مثل واکسن آنفلوآنزا نیاز به تزریق هر ساله باشد.
ثبت نظر